سیاه رودبار ذخیره گاه سرخدار ایران

روستای سیاه رودبار یک روستای کوچک است که حدود سیصد خانوار جمعیت دارد. سیاه رودبار ذخیره گاه سرخدار ایران است. این روستا با بافت قدیمی و صدای گله‌های گوسفند و بز و منظره کوههای عظیم سرتاسر پوشیده از جنگلش، حتما حس “زندگی یعنی همین” را در همان بدو ورود بر زبانتان جاری می کند. اما اتفاقی که در سالهای اخیر این روستا را بر سر زبانها انداخته و گردشگران زیادی را به سمت آن کشیده، سرخدار است. با ما در انجیلو همراه باشید تا با هم یک گشت مجازی در این روستا بزنیم و با سرخدار آشنا شویم و ببینیم مردم این روستا چطور با همت و تلاش خودشان توانستند راهی برای حفاظت از درخت سرخدار پیدا کنند.

چگونه به سیاه رودبار ذخیره گاه سرخدار ایران برویم؟

روستای سیاه‌رودبار از توابع شهرستان علی‌آبادکتول در استان گلستان است. این روستا در دل جنگلهای هیرکانی واقع شده و از همه طرف در حصار این جنگلها قرار دارد. برای رسیدن به این روستا در شهرستان علی‌آباد سراغ دهنه‌ ی زرین‌گل را بگیرید و وارد جاده فرعی شوید. این جاده شما را به روستاهای ییلاقی گلستان می‌برد که یکی از آنها، سیاه رودبار است.
روستای سیاه رودبار هم جنگل دارد هم رودخانه هم شالیزار و دشت های زیبا و هم آب و هوایی خنک که توی گرمای تابستان می چسبد تا برای فرار از گرما به آنجا بروی. اما این روستا علاوه بر تمام المان های روستایی که به اندازه خود جذاب و روح نواز هستند چیز دیگری هم دارد که چند سال است باعث شده این روستا بر سر زبانها بیفتد و گردشگران زیادی را به خود جذب کند.

سرخدار نماد روستای سیاه رودبار

سیاه رودبار سرخدار دارد. سرخدار درخت باشکوه و باارزش جنگل های هیرکانی است که چوب بسیار محکم و مقاومی دارد. درخت سوزنی‌ برگی که در تمام سال سرسبز است، درخت متفاوت جنگلهای هیرکانی.
از چوب درخت سرخدار در ساخت لوازم چوبی مانند قلیان، کاسه و قاشق چوبی و سایر وسایل کم ارزش استفاده می شود. در گذشته حتی از چوب این درخت به دلیل مقاومت بالای آن در خانه سازی روستاییان استفاده می شد که خوشبختانه بعد از اینکه این درخت به عنوان یکی از درختان حفاظت شده از طرف منابع طبیعی معرفی شد این اتفاق کمتر شد. اما با این وجود باز هم این درخت قطع شده و به صورت قاچاق به فروش می رسد.
چند سالی است که در ابتدای روستای سیاه رودبار ذخیره گاه سرخدار ایران ، تعداد زیادی اقامتگاه بومگردی احداث شده است. اما اقامتگاه بومگردی سرخدار با تابلوی بزرگش از همه بیشتر خودنمایی می‌کند. اسم تمام کوچه‌های روستای سیاه‌رودبار، سرخدار است و فقط شماره‌ شان فرق می‌کند. سرخدار یک، سرخدار دو تا سرخدار هشت و این نشاندهنده ارتباط تنگاتنگی است که مردم این روستا با سرخدار دارند.
درخت سرخدار سمی با نام توکسین دارد. در اروپا و آمریکا این سم را استخراج می‌کنند و با آن دارویی به ‌نام تاکسول می‌سازند. تاکسول از منابع اصلی تولید داروهای ضدسرطان سینه و پروستات و رحم است که در شیمی‌درمانی استفاده می‌شود.

گردشگری در سیاه رودبار ذخیرگاه سرخدار ایران

سرخدار به تنهایی حرفهای زیادی برای شنیدن دارد. این حرفها را فرهاد مسعودی، جنگلبان دلسوز منطقه برایتان تعریف می‌کند و بسیار شنیدنی است.
پیشنهاد می کنیم حتما به سیاه رودبار بیایید و پای صحبتهای این جنگلبان در مورد سرخدار بنشینید تا سرخدار را خوب بشناسید. در اروپا از سرخدار به عنوان یک درخت با ارزش محافظت می‌کنند و با آن داروی ضدسرطان می‌سازند و جنگلبان با تاسف می‌گوید که در ایران سرخدار قطع می‌شود و با آن عامل سرطان یعنی قلیان ساخته می‌شود.
فرهاد مسعودی و گروه حفاظت از سرخدار وقتی متوجه می‌شوند که مردم محلی به ‌خاطر فقر و نبود منبع درآمد، سرخدار را قطع می‌کنند به فکر می‌افتند. آنها متوجه می‌شوند که این قاچاقچیان حتی بعد از دستگیری و رهایی از زندان، بازهم سرخدار را قطع می‌کنند و وقتی علت را از آنها می‌پرسند به عامل فقر می‌ رسند. آنها راه‌حل را در ایجاد منبع درآمد برای روستاییان می‌بینند و به مردم قول می‌دهند که برای روستاییان محل درآمدی ایجاد کنند و آنها هم قول می‌دهند تا دیگر سرخدار را قطع نکنند.

اگر بخواهیم از هر گردشی یک درس بگیریم، همین عمل بزرگ و انسانی از تعدادی از انسانهای معمولی با همتی بلند که بجای انتظار برای حمایتهای دولتی، خودشان دست به کار شده‌اند تا از سرخدار در منطقه خودشان محافظت کنند، بهترین درس است.
آنها راه ایجاد درآمدزایی برای مردم محلی را در گردشگری یافتند. و راه حفظ سرخدار را در آگاهی دادن. آنها معتقد بودند اگر همگی چه محلی‌ها و چه سایر مردم بدانند سرخدار تا چه انداز با اهمیت است دیگر آن را قطع نمی‌کنند یا حداقل قلیان سرخدار نمی‌خرند.
آنها اکنون با همکاری با گروههای گردشگری، تورهای سرخدار برگزار می‌کنند. مردم در قالب تورهای گردشگری به سیاه رودبار می‌روند. پای صحبتهای جالب فرهاد مسعودی می‌نشینند و پس از آگاهی از اهمیت سرخدار و با تشویق ایشان با انتشار هشتک “من هم یک سرخدارم” در فضای مجازی با فرهاد همصدا می‌شوند.
مردم سیاه رودبار با همت بلند خود توانسته اند گردشگری پایداری در این منطقه ایجاد کنند که باعث درآمدزایی برای مردم محلی شده است. خیلی از افرادی که قبلا جزو قاچاقچیان چوب محسوب می شدند حالا و با این اقدام قشنگ به عنوان راهنمای گردشگری اکنون در کنار مردم قرار گرفته و برای آنها از اهمیت سرخدار توضیح می دهند تا سیاه رودبار به عنوان یکی از موفق ترین نمونه های مشارکت جوامع محلی در حفظ محیط زیست و منابع طبیعی در ایران شناخته شود.

گردشگری طبیعی و فرهنگی در سیاه رودبار

رودخانه روستای سیاه رودبار در تمام سال پوشیده از خزه‌هایی به رنگ سبز تیره است، طوریکه وقتی از دور به سطح آن نگاه کنید رنگ آن سیاه به نظر می‌رسد. ازاین‌رو اینجا را سیاه رودبار نامیده اند.
خانه‌های سیاه‌ رودبار هم مثل خیلی از روستاهای دیگر امروزه با بافت شهری ساخته می‌شوند. اما یک خانه بزرگ همچنان در سیاه‌ رودبار هست که بازمانده‌ی ساخت‌‌های گلی و خشتی است که دیدن دارد. از آن خانه‌هایی که انگار دیوارهایش هم با آدم حرف می‌زنند.
اگر به سیاه ‌رودبار بروی حتما شما را به دیدن خانه‌هایی که در آنها زنان صنایع دستی می‌بافند، می‌برند. صنایع دستی زنان در این روستا از آن چیزی که همواره دیده ایم متنوع‌ تر و زیباتر است. ساخت صنایع دستی در اینجا انگار از شکل یک سرگرمی زنانه که عصرها بعد از فراغت از کارهای روزانه انجام می‌شده، درآمده و خیلی جدی‌تر به سمت اشتغال و درآمد رفته ‌است. این را با رفتن به درون اینظور خانه ها می توان کاملا حس کرد. در بسیاری از خانه‌ها در روستای سیاه رودبار، چرخهای بزرگ نخ‌ ریسی وجود دارند که زنها با آن انواع دست‌سازهای نخی، مانند حوله و دستمال و پارچه‌های آشپزخانه می سازند. این حوله‌های نخی جذب آب بالایی دارند و بخاطر طبیعی بودن بسیار نرم و باکیفیت هستند.
مردم در اینجا رسم دارند که این حوله‌ها و دستمالهای کوچک نخی را در عروسی‌ها، به میهمانان هدیه بدهند.
عروسک‌سازی بعد از این حوله و دستمالها بیشترین دست‌سازی است که زنان در این روستا می‌سازند.عروسکهای آنها اکثرا لباس محلی زنان همان منطقه را بر تن دارند و بهترین سوغاتی و یادگار از آن منطقه هستند که می توانید خریده و با خود ببرید و همیشه با دیدن آن به یاد سیاه‌رودبار بیفتید. خاله حنیفه از آن زنانی است که در احیای عروسک های سنتی روستای سیاه رودبار نقش مهمی را ایفا کرده که ما قصه ی او و عروسک ماروچه اش را قبلا در بخش هنرمندان سایت قرار داده ایم.

اما محصولات طبیعی و گیاهی هم در سیاه رودبار فراوان است. مثل تمام این منطقه، سیاه رودبار هم برنج دارد. انواع گیاهان دارویی در سیاه رودبار هست. اما محصول طبیعی و متفاوتی در سیاه رودبار هست به نام عسل نمدار که از درختی جنگلی به اسم نمدار استخراج می شود. عسل نمدار گلستان ، یک عسل جنگلی است و مزه آن کمی به تلخی می‌زند و خواص دارویی و درمانی بیشماری دارد. این عسل از محصولات اصلی روستای سیاه‌رودبار است که در سایت انجیلو برای فروش قرار داده ایم.
از طرفی جاذبه بزرگ گردشگری در سیاه رودبار همان جنگلهای انبوهش است. جنگلهایی که در تمام سال دیدنی و زیبا هستند. سیاه رودبار چون در پیچ‌و‌تاب کوهستان واقع شده جنگلهای انبوه‌تری دارد. لذت جنگل‌نوردی در سیاه رودبار و دیدن درختان بلوط و انجیلی و افرا را هرگز فراموش نخواهید کرد.
اگر به هر دلیلی امکان سفر به سیاه رودبار ذخیره گاه سرخدار ایران را ندارید نگران نباشید. خوشبختانه ما در انجیلو مجموعه خوبی از تمام محصولاتی که در سیاه رودبار تولید می شود را جمع آوری کرده ایم. برای دسترسی به محصولات ناب و اصیل این روستای قشنگ، به فروشگاه انجیلو بروید و عسل و برنج و عروسکهای زیبای این روستا را خریداری کنید.