جاجیم چه فرقی با گلیم دارد ؟

در مقالاتی که قبلا در سایت انجیلو قرار دادیم، در مورد گلیم و جاجیم به طور مفصل صحبت کردیم. حالا می خواهیم بدانیم جاجیم چه فرقی با گلیم دارد ؟
در مقالات قبلی سعی کردیم ذهنیت کلی شما را از آنچه که قبلا در مورد جاجیم و گلیم شنیده بودیم تغییر دهیم و کمی با جزئیات بیشتر به هرکدام از این هنرهای قشنگ ایرانی نگاه کنیم. ما سعی کردیم دقیقا بگوییم جاجیم چیست و گلیم چیست و در هر دو مقاله بعد از معرفی گلیم و جاجیم به کاربردهای آنها و انواع جاجیم و گلیم هایی که در ایران بافته می شوند اشاره کردیم. اما سوالی که حالا پیش می آید این است که حالا جاجیم چه فرقی با گلیم دارد ؟

چطور وقتی آنها را در یک فروشگاه دیدیم بفهمیم که کدام جاجیم است و کدام گلیم؟ آیا بهتر نیست که صنایع دستی و هنرهای بومی کشورمان ایران را بهتر و دقیق تر بشناسیم و از آن نگاه کلی و سطحی که همیشه داشته ایم عبور کنیم. قطعا شناخت بیشتر و آگاهی و اطلاعات داشتن در مورد فرهنگ ها و دست بافته های اصیل خودمان باعث می شود تا نسبت به آنها احساس دین و وظیفه کنیم که ما هم در زنده نگه داشتن این هنرهای زیبا و اصیل نقشی داریم که باید به نوبه خودمان ایفا کنیم.
برای جواب این سوال که جاجیم چه فرقی با گلیم دارد می توانیم به موضوع از چند دیدگاه نگاه کنیم. ما می توانیم فرق آنها را از نظر نوع چله و طرح ، ابعاد، ضخامت، نوع و روش بافت به تفکیک بررسی کنیم.

تفاوت جاجیم با گلیم از لحاظ چله و طرح

روش چله کشی و جنس نخ های آن در جاجیم و گلیم تفاوت زیادی دارد و می توان گفت مهم ترین تفاوت بین جاجیم و گلیم در همین چله کشی آنهاست. در جاجیم چله ها از نخ های رنگی تهیه می شوند که این رنگ ها در جاجیم دیده می شوند و در ایجاد نقش و نگار در جاجیم تاثیرگذارند. از لحاظ تعداد چله هم بین گلیم و جاجیم تفاوت وجود دارد. تعداد چله ها در جاجیم بیشتر از گلیم بوده و ضخامت چله ها در آن کمتر از گلیم است.
از لحاظ طرح، جاجیم با گلیم تفاوت بارزی دارد. جاجیم به دلیل بافت با دستگاه برای طرح زدن روی آن دچار محدویت است اما در بافت گلیم محدودیت برای طرح زدن وجود ندارد و به همین علت است که گلیم ها دارای نقش و نگارهای گیاهان و پرندگان و حیوانات و اشکال هندسی پیچیده تری نسبت به جاجیم هستند.

تفاوت جاجیم با گلیم از لحاظ نوع و روش بافت

گلیم مثل قالی روی دار بافته می شود ولی جاجیم با دستگاه مخصوصی بافته می شود که روی زمین و به صورت افقی و طولی قرار می گیرد. از طرفی جاجیم ممکن است در چند تکه بافته شده و سپس از کناره ها به هم دوخته شود در حالیکه گلیم مثل فرش یک تکه بافته شده و درز ندارد. بد نیست بدانیم که با وجود این تفاوت باز هم هردوی جاجیم و گلیم با روش تار و پودی بافته می شوند.

تفاوت جاجیم با گلیم از لحاظ ابعاد

ابعاد در گلیم و جاجیم با هم فرق دارند. گلیم بر روی دار بافته می شود و دارای ابعاد و طول و عرض مشخصی هست. ولی جاجیم ابعاد مشخص و استانداردی ندارد. ممکن است یک جاجیم در همه اندازه ها بافته شود و باز از به هم دوختن آنها اندازه ها و ابعاد جدیدتری ایجاد شود.