از جنگل های هیرکانی ایران چه می دانید؟

آشنایی با جنگل هایی هیرکانی ایران

جنگل های هیرکانی ایران آنقدر کهنسال اند که رویش آن را به زمان دوره سوم زمین شناسی نسبت داده اند. که در دوره یخبندان بزرگ در حاشیه دریای مازندران توانسته اند به بقای خود ادامه دهند.  در حال حاضر 150 گونه بومی درخت درختچه و بوته ای در جنگل هیرکانی وجود دارد که شمشاد، انجیلی و سرخدار از این جمله اند.

جنگل های هیرکانی کجا دیده می شوند؟

جنگل های هیرکانی جزو جنگل های سبز تابستانی، جنگل های پهن برگ و جنگل های مدیترانه ای به شمار می روند که مانند نوار باریک و بلند در دامنه شمالی کوه های البرز روییده اند. این جنگل ها در حاشیه جنوب دریای مازندران، در گلستان، مازندران، گیلان و تا ارسباران دیده می شوند.حدود 53 درصد جنگل های هیرکانی در مازندران قرار دارد. 26 درصد در گیلان و 21 درصد در گلستان واقع شده اند.در جنگل الیمستان، افراتخته، جنگل ابر، جنگل های ارسباران، ناهارخوران گرگان، بولا، جنگل واز، پلنگ دره، لیسار و … میتوانید از جنگل های هیرکانی بازدید کنید. هیرکان نامی است که در متون قدیم یونانی به منطقه دشت گرگان گفته می شده است و اکنون این پهنه گسترده با نام جنگل های هیرکانی در دنیا شناخته می شود.

جنگل های هیرکانی به ثبت جهانی رسیده اند

جنگل های هیرکانی ایران تنها بازمانده دوران عصر یخبندان و دوره سوم زمین شناسی هستند. قدمت طولانی، تنوع بالای زیستی و نقش چشمگیر در حیات زمین سبب شد این اثر به عنوان بیست و چهارمین اثر میراث تاریخی و طبیعی ایران با نظر موافق اعضای کمیته سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی ملل متحد (یونسکو) در تاریخ ۱۴ تیر ۱۳۹۸ در فهرست میراث جهانی قرار گرفت.

ویژگی  مساحت هیرکانی

جنگل های هیرکانی حدود 55 هزار کیلومتر مساحت دارد. از این مقدار حدود 20 هزار هکتار در آذربایجان و 2 میلیون هکتار آن در ایران واقع شده است. طول این نوار حدود 800 کیلومتر و عرض آن بین 20 تا 70 کیلومتر می باشد. جنگل های شمال ایران از آستارا شروع و تا دره گیلداغ استان گلستان و مرز استان خراسان شمالی ادامه می یابد. گستره عمودی آن از سطح دریا شروع و تا ارتفاع 2800 متر ادامه دارد. مساحت این جنگل ها در اوایل قرن جاریی به 3.6 میلیون هکتار برآورد شد که با شروع بهره برداری تجاریی از جنگل های هیرکانی و قطع بی رویه درختان تقریب نیمی از این جنگل از بین رفته است و تنها  از حدود 3.1 درصد از آن ها محافظت می شوند.

جنگل های شمال از نظر تعداد گونه درختی و درختچه ای بسیار غنی اند و تقریبا 80 گونه درختی ( بطورعمده پهن برگ ) و 50 گونه درختچه ای بصورت طبیعی در این جنگل ها یافت میشود.

بخش وسیعی از جنگل های هیرکانی شامل جنگل های راش میشود

جنگل راش گسترده ترین گونه درختی جنگل های کوهستانی شمال بشمار می رود که شامل درختان جنگلی راش، بلوط، توسکا، ممرز، افرا، انجیلی، نارون، زبان گنجشک، گیلاس وحشی، بارانک، سرخدار، نمدار، لرگ، لیلکی، خرمندی، آزاد، انجیر و … می شود. از درختچه های این جنگل ها نیز میتوان به ازگیل، زالزالک، زغال اخته، ألوچه وحی، انار، جل، خاس، کوله خاس، سیب وحشی و … اشاره کرد.

جنگل های هیرکانی ایران

حیات وحش در جنگل های هیرکانی

1. پرندگان

گنجشک سانان، سار، گونه های مختلف دارکوب مانند دارکوب سبز، دارکوب سیاه، دارکوب خالدار بزرگ و .. انواع عقاب ها مانند عقاب طلایی و بسیاری از گونه های ارزشمند از پرندگان  مهمان جنگل های هیرکانی هستند، قرقاول خزری گونه در حال انقراض، کبک، بلدرجین، کبوتر جنگلی، قرقی، شاهین ، قوش، دال(کرکس) و انواع جغدها از دیگر پرندگان ارزشمندیست که در این جنگل ها زندگی می کنند.

2. پستانداران و چهارپایان

جنگل های هیرکانی محل زیست انواع بسیار ارزشمندی از پستانداران نیز هست. وجود پلنگ که در راس هرم غذایی وجود دارد در این جنگل ها نشان از اکوسیستم فعال و غنی این پهنه دارد. از دیگر گونه های ارزشمند این جنگل ها می تواند به مرال یا گوزن قرمز، شوکا، کل و بز، گراز، خرس قهوه ای، گرگ و سیاهگوش و گربه وحشی اشاره کرد.

تیم انجیلو تلاش خواهد کرد تا زمینه آشنایی بیشتر شما با جنگل های هیرکانی و سفر به آن را فراهم کند.